Từ trước đến nay, Nhà nước Việt Nam đặc biệt chú trọng đến công tác người Việt Nam ở nước ngoài, coi đây là trách nhiệm và nghĩa vụ của một quốc gia đối với công dân mình.

Hiện nay, số lượng người Việt Nam vi phạm pháp luật các nước và bị giam giữ trong các nhà tù nước ngoài là không nhỏ. Các cơ quan đại diện của Việt Nam ở nước ngoài đã có nhiều cố gắng thực hiện việc bảo hộ quyền và lợi ích chính đáng cho công dân ở nước ngoài và coi đây là nhiệm vụ trọng tâm. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khách quan (nhiều trường hợp công dân ta bị bắt nhưng không muốn cơ quan chức năng nước sở tại thông báo cho cơ quan đại diện Việt Nam biết hoặc sở tại không thông báo cho ta; nhiều trường hợp đương sự không hợp tác với cơ quan đại diện, khai báo thiếu trung thực gây khó khăn cho việc bảo hộ...) và nguyên nhân chủ quan (kinh phí hạn hẹp, nhân sự thiếu...) nên việc bảo hộ và giúp đỡ những đối tượng trên vẫn còn hạn chế.

Việc bảo hộ cần sự hợp tác của cả người thực hiện bảo hộ và người nhận bảo hộ khi những người này bày tỏ nguyện vọng, đồng thời phải phù hợp với luật pháp sở tại cũng như luật pháp và thông lệ quốc tế. Về nguyên tắc, những người vi phạm pháp luật phải chịu hình phạt theo quy định của pháp luật nước đó. Tuy nhiên, bằng các biện pháp, cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài có thể can thiệp để việc xét xử đó phải phù hợp với luật pháp sở tại, không có sự phân biệt đối xử và phù hợp với quan hệ giữa hai nước.

Nhằm tăng cường hơn nữa hiệu quả công tác bảo hộ công dân ở nước ngoài, ngày 25/7/2007, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 119/2007/QĐ-TTg về việc thành lập Quỹ Bảo hộ công dân và pháp nhân Việt Nam ở nước ngoài, nhằm bổ sung một phần kinh phí cho các cơ quan đại diện Việt Nam trong các hoạt động bảo hộ công dân và trợ giúp cho những công dân rơi vào hoàn cảnh đặc biệt khó khăn mà không thể tự khắc phục được. Bộ Ngoại giao và Bộ Tài chính đang phối hợp xây dựng các thông tư hướng dẫn liên quan để sớm đưa Quỹ này vào hoạt động.

Ban Bạn đọc - Đối ngoại