Theo Thứ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Doãn Mậu Diệp, Việt Nam đang triển khai nhiều chương trình, dự án, điều tra tình hình và nguyên nhân dẫn tới lao động trẻ em, qua đó xây dựng Chương trình quốc gia xóa bỏ các hình thức lao động trẻ em, từ phòng ngừa, can thiệp sớm, giải cứu các em khỏi các công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, hỗ trợ các em tái hòa nhập cộng đồng.

Việt Nam chưa có con số thống kê chính thức về trẻ em làm thuê giúp việc gia đình, song tổng điều tra dân số và nhà ở gần đây cho thấy, 7,1% lao động làm thuê giúp việc gia đình ở Việt Nam dưới 18 tuổi.

Một nghiên cứu về giúp việc gia đình do Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội và Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) tiến hành năm 2011 tại hai thành phố lớn Hà Nội và TPHCM cho thấy 17,3% lao động làm thuê giúp việc gia đình bắt đầu làm việc khi dưới 18 tuổi.

Số trẻ em làm thuê giúp việc gia đình có xu hướng gia tăng do nhiều nguyên nhân như: nhận thức của gia đình và xã hội, tình trạng nghèo đói, không tiếp tục con đường học tập dẫn đến có rất ít lựa chọn cho công việc của các em, nhu cầu người giúp việc để chăm sóc người già và các công việc gia đình ở khu vực đô thị tăng, Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp nhận định.

Bộ luật Lao động cho phép trẻ em từ đủ 15 tuổi trở lên có thể làm thuê giúp việc gia đình nếu các công việc đó nhẹ nhàng, phù hợp với lứa tuổi, thời gian làm việc không vượt quá quy định của pháp luật, không ảnh hưởng đến việc học tập; môi trường làm việc và điều kiện lao động không ảnh hưởng đến phát triển nhân cách và sức khỏe của các em.

Tuy nhiên, theo Giám đốc quốc gia ILO tại Việt Nam Gyorgy Sziraczki, bản chất công việc này thường diễn ra trong một không gian khép kín, người ngoài không nhìn được, nên trẻ em làm thuê giúp việc gia đình có nguy cơ cao trở thành nạn nhân bị phân biệt đối xử, bóc lột và lạm dụng.

ILO ước tính có khoảng 15,5 triệu trẻ em trên khắp thế giới làm thuê giúp việc gia đình được trả lương hoặc không được trả lương tại nhà của một bên thứ ba, tức chủ sử dụng lao động. Phần đông trong số đó là các em gái, và hơn một nửa được phát hiện đang phải làm những công việc giúp việc gia đình nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.

Thu Cúc