Quang cảnh hội nghị. Ảnh: VGP/Mai Vy

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam cho biết, việc sửa đổi 2 đạo luật này là để khắc phục những tồn tại, hạn chế và bất cập trong các nội dung của 2 luật cho phù hợp với thực tế hiện nay, bảo đảm tính động bộ giữa Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản (BĐS) cũng như với dự thảo Luật Đất đai sửa đổi đang được Quốc hội cho ý kiến và các đạo luật khác có liên quan, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực nhà ở và thị trường bất động sản.

Dự kiến Luật Nhà ở (sửa đổi) sẽ có 12 chương với 186 điều (bổ sung 3 chương và 33 điều so với Luật Nhà ở hiện hành). Trong đó, bổ sung các qui định về quyền sở hữu về nhà ở; vấn đề phát triển nhà ở (nhà ở xã hội, nhà ở thương mại); vấn đề quản lý sử dụng nhà chung cư; vấn đề cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư cũ; vấn đề giao dịch về nhà ở; vấn đề sở hữu nhà ở của người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức, cá nhân nước ngoài…

Để khắc phục sự không thống nhất giữa Luật Nhà ở với các luật khác và phù hợp với tình hình thực tế hiện nay, trong Dự thảo bãi bỏ các quy định về cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu về nhà ở; bổ sung thêm một mục về phát triển nhà ở tái định cư cũng như sửa đổi một số qui định về nhà ở xã hội, nhà ở công vụ, ...

Về quyền sở hữu nhà ở tại Việt Nam của người Việt Nam định cư ở nước ngoài, Luật cũng dự kiến sửa đổi theo hướng đơn giản hóa, cho phép các đối tượng người Việt Nam ở nước ngoài và người nước ngoài ở Việt Nam được mua và sở hữu nhà ở dễ dàng hơn. 

Dự thảo sửa đổi Luật Kinh doanh bất động sản có 6 chương 86 điều bổ sung các qui định về thủ tục, điều kiện giao dịch mua bán bất động sản, trách nhiệm của các chủ đầu tư dự án để hạn chế rủi ro cho người mua nhà; bổ sung các qui định chống rửa tiền trong hoạt động kinh doanh bất động sản cũng như kiểm tra và xử lý vi phạm.

Các đại biểu đã phân tích những bất cập, tồn tại trong thực tế quản lý nhà ở, kinh doanh bất động sản hiện nay. Đối với Luật Nhà ở sửa đổi, đại diện các bộ ngành địa phương tập trung góp ý vào các qui định chính sách về nhà ở, nhà ở xã hội cho các hộ nghèo, đối tượng thu nhập thấp, gia đình chính sách nhằm đảm bảo an sinh xã hội.

Theo ông Nguyễn Mạnh Khởi - Cục phó Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Luật Nhà ở sửa đổi cần quy định rõ hành lang pháp lý để Nhà nước có cơ chế, chính sách hỗ trợ về nhà ở cho các đối tượng thu nhập thấp, đối tượng chính sách xã hội, hộ nghèo, góp phần bảo đảm an sinh xã hội; có chính sách và cơ chế ưu đãi để khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia phát triển nhà ở cho các đối tượng có khó khăn về nhà ở, đặc biệt là phát triển nhà ở xã hội, phát triển nhà ở thương mại để cho thuê.

Bên cạnh đó, phải có quy định cụ thể về trách nhiệm lập chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở của địa phương để làm cơ sở cho việc xác định các nhu cầu về nhà ở cho từng loại đối tượng trong xã hội, hạn chế tối đa việc phát triển nhà ở theo phong trào, không theo quy hoạch, kế hoạch như trong thời gian vừa qua.

Một số đại biểu khác thì cho rằng, cần có quy định chặt chẽ trong thủ tục, điều kiện giao dịch mua bán nhà ở thương mại của các chủ đầu tư dự án để hạn chế các rủi ro cho người mua nhà, gắn trách nhiệm của chủ đầu tư trong việc bảo lãnh các giao dịch nhà ở cho khách hàng, bảo đảm việc huy động vốn cho phát triển nhà ở phải đúng mục đích để bảo vệ quyền lợi của người mua nhà… Trong khi đó, Dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản sửa đổi tập trung góp ý về đảm bảo công khai minh bạch trong hoạt động động kinh doanh lĩnh vực này nhằm đảm bảo tính thanh khoản thị trường, tránh hiện tượng mất cân bằng cung cầu; qui định các hình thức giao dịch bất động sản để tránh hiện tượng tranh mua tranh bán gây mất ổn định thị trường như vừa qua. Do đó, cần có quy định về việc xây dựng hệ thống thông tin về thị trường bất động sản.

Mai Vy