Sau khi tham khảo mẫu CMND mới, chị Nguyễn Thị Ánh Nguyệt, cán bộ Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh cho rằng, với thay đổi về cấu tạo bằng nhựa dẻo, có bọc lớp chống trầy xước ở 2 mặt như thẻ tín dụng hoặc thẻ ATM, người sử dụng sẽ tiện lợi hơn trong việc bảo quản, tránh được tình trạng CMND bị quăn, gãy, mờ thông tin ghi trên CMND như trước đây.

Còn theo anh Bùi Xuân Đường, kỹ sư Công ty cổ phần hạ tầng viễn thông CMC (Đà Nẵng), mẫu CMND mới rất đẹp, hiện đại, phù hợp với xu thế, đặc biệt là việc áp dụng công nghệ thông tin và công nghệ mã vạch hai chiều để lưu trữ và cập nhật một số thông tin cơ bản của công dân.

"Khi sử dụng mã vạch, chỉ cần đưa CMND vào máy là có thể kiểm tra đầy đủ các thông tin của công dân, trong đó có cả đặc điểm nhận dạng, vân tay, hình ảnh lưu trữ trên hệ thống, thuận tiện cho việc kiểm tra so sánh với đặc điểm nhận dạng in trên CMND, kịp thời phát hiện CMND giả, hoặc phát hiện người mang CMND của người khác", ông Đường nói.

Anh Nguyễn Việt Tiệp, nhân viên Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thì thấy việc thay đổi số CMND từ 9 số lên 12 số do Bộ Công an cấp và quản lý thống nhất trên toàn quốc sẽ khắc phục tình trạng phải đổi số CMND và những bất cập phát sinh như hiện nay.

"Quê gốc tôi ở Quảng Bình, sau đó gia đình chuyển về Thanh Hóa nên cả nhà phải đổi hộ khẩu. Bản thân tôi cũng phải đi đổi lại CMND, mất rất nhiều thời gian do mỗi tỉnh, thành phố có một đầu số khác nhau, khi thay đổi nơi cư trú sang tỉnh khác phải đổi số CMND khác. Tuy nhiên, với mẫu mới, mỗi người sẽ có một số CMND cho cả đời, khi thay đổi địa chỉ thường trú thì chỉ cần cập nhật vào dữ liệu lưu trữ, sẽ rất tiện lợi và giảm bớt những thủ tục hành chính cho người dân", anh Tiệp chia sẻ.

Cùng quan điểm này, ông Hồ Công Hường, Viện Chiến lược – Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẳng định, việc áp dụng thống nhất một số CMND của công dân trên toàn quốc không chỉ giảm bớt thủ tục cho người dân mà sẽ đem lại nhiều thuận lợi đối với việc xây dựng và thống nhất một số các lĩnh vực khác như sổ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, mã số thuế thu nhập cá nhân…

Mặt trước của CMND mẫu mới

Đưa tên cha mẹ: Vẫn còn nhiều băn khoăn

Bên cạnh những thay đổi được đánh giá là phù hợp của mẫu CMND mới thì việc đưa tên cha mẹ lên CMND lại được nhiều ý kiến người dân cho là không cần thiết và sẽ gây ra nhiều bất cập.

Thông tư 27/2012/TT-BCA quy định về mẫu CMND có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/7/2012. CMND mới là thẻ nhựa, có kích thước 85,6mm x 53,98 mm. Trên CMND mới, mặt trước sẽ có những thông tin cơ bản của cá nhân công dân như họ tên, ngày tháng năm sinh, giới tính, dân tộc, quê quán, nơi thường trú. Mặt sau của CMND có mã vạch hai chiều, dấu vân tay ngón trỏ trái và phải, đặc điểm nhận dạng, họ và tên cha, họ và tên mẹ. Quốc huy và ảnh của công dân  được in màu trực tiếp trên CMND.

Theo phân tích của Luật sư Trần Văn Toàn (Đoàn Luật sư Hà Nội), việc ghi họ tên cha, mẹ vào CMND sẽ có thuận lợi hơn cho việc chứng minh nhân thân của người mang CMND vì trên thực tế có rất nhiều người có trùng họ, tên, tên đệm; trùng ngày tháng năm sinh và nơi sinh. Tuy nhiên có hai đặc điểm khác biệt nổi bật của mỗi con người là dấu vân tay và họ tên bố, mẹ.

“Việc ghi thông tin cha, mẹ vào CMND còn có thể giúp thay thế cho Giấy khai sinh trong những trường hợp cần thiết như khai nhận di sản thừa kế, thỏa thuận phân chia di sản thừa kế, quyền khởi kiện yêu cầu phân chia di sản thừa kế, đòi tài sản thừa kế do người khác chiếm giữ, thuê, mượn…”, Luật sư Toàn cho hay.

Tuy nhiên, Luật sự Toàn cho rằng, do CMND là loại giấy tờ dùng để giao dịch hành chính, giao dịch dân sự nhiều nơi, có khi phải cấp bản sao CMND cho đối tượng giao dịch nên việc ghi thông tin bố, mẹ trên CMND có thể làm tiết lộ những thông tin cá nhân, bí mật đời tư của người được cấp CMND và có thể bị lợi dụng vào mục đích trái pháp luật. Ngoài ra, có một số người là con ngoài hôn nhân, con của người phạm tội có thể sẽ mặc cảm với quá khứ cha mẹ, nguồn gốc, hoàn cảnh sinh thành.

Đồng quan điểm này, Luật sư Hà Thị Thanh, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư Hưng Yên cho rằng, việc đưa tên cha, mẹ vào CMND có thể gây ra nhiều bất cập dự đoán được như gây khó xử cho các cá nhân có hoàn cảnh đặc biệt (ví dụ như con ngoài giá thú; con của ông bố, bà mẹ đơn thân; con có bố/mẹ có nhân thân đặc thù…), làm tăng nguy cơ chủ CMND bị lợi dụng thông tin.

Để tránh những bất cập phát sinh, Luật sư Thanh đề xuất, với công nghệ thông tin và mã vạch mà CMND mới áp dụng, nên đưa tên cha mẹ vào trong dữ liệu lưu trữ, chỉ truy xuất khi cần thiết. "Quản lý thông tin, kiểm tra thông tin cá nhân dựa trên mã số, mã vạch của CMND, chứ không nhất thiết phải ghi tên cha, mẹ trên CMND".

Bên cạnh những bất cập kể trên, ông Vũ Hoàng Minh (TP. Hồ Chí Minh) bày tỏ: Việc thêm tên cha, mẹ vào CMND làm cho thông tin cần đọc thêm dài ra, không thuận tiện cho người dùng. Chưa kể có một tâm lý nữa là có rất nhiều người có con trưởng thành lên thành phố làm ăn, sinh sống, được đặt tên đẹp còn tên của bố mẹ ở quê nông thôn thì xấu, đây là một điều tế nhị nhiều người không muốn nêu tên xấu ra.

Mặt sau của CMND mẫu mới

Làm sao để đồng bộ, thống nhất

Cho rằng việc thay đổi mẫu CMND và thống nhất số CMND trong toàn quốc là một bước tiến trong công tác quản lý của Nhà nước nhưng Luật sư Hà Thị Thanh khẳng định, việc đổi số CMND mới cũng có thể gây một số bất tiện đối với người dân, đặc biệt là những người tham gia nhiều giao dịch hợp đồng, giao dịch nhà đất.

"Không tính đến chuyện Nhà nước phải tiến hành thay đổi, quản lý lại số CMND của tất cả các công dân, mà chỉ riêng việc chính các cá nhân ấy phải thực hiện các thủ tục điều chỉnh thông tin đối với các giấy tờ giao dịch cũng đã gây rất nhiều tốn kém rồi", Luật sư Thanh nói.

Về vấn đề này, Luật sư Trần Văn Toàn chia sẻ: CMND mới được cấp cho mỗi công dân sẽ thay đổi theo một mã số mới hoàn toàn nên cơ quan công an sẽ thu lại CMND cũ. Do vậy việc cấp cho công dân một giấy xác nhận số CMND cũ để thực hiện các giao dịch liên quan đến các giấy tờ đã cấp ghi số CMND cũ là cần thiết. Tuy nhiên, nội dung Thông tư 27/2012/TT-BCA của Bộ Công an lại chưa thấy hướng dẫn vấn đề này.

Còn theo Luật sư Nguyễn Cẩm, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư TP Hải Phòng, để quy định về CMND mới đi vào thực tiễn, cơ quan chức năng cần phải có kế hoạch cụ thể về thời gian chuyển đổi, có sự chuẩn bị về kinh phí, lộ trình để việc chuyển đổi được đồng bộ, nhanh chóng và thống nhất trong cả nước.

Liên quan đến tính khả thi của quy định mới này, ông Bùi Sỹ Lợi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn  đề xã hội của Quốc hội nhận định: CMND không chỉ dừng ở việc xác định nhân thân mà phải có tính đại chúng và đại diện cho người dân trong mọi hoạt động cuộc sống nên CMND cần mở rộng nhiều chức năng hơn nữa.

"Tuy nhiên, cần phải xác định trước và rõ ràng các mục tiêu sử dụng mà CMND mới cần đạt được cũng như những nhu cầu, vấn đề phát sinh có thể xảy ra, để từ đó có hình thức phù hợp", ông Lợi nói.

Hằng Hoa-An Thủy